Chạy marathon là một thử thách thể lực đầy hấp dẫn, nhưng cũng tiềm ẩn những nguy cơ sức khỏe, thậm chí là đột quỵ. Gần đây, những trường hợp tử vong đột ngột khi chạy marathon tại Việt Nam đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về tầm quan trọng của việc chuẩn bị kỹ lưỡng và hiểu rõ các rủi ro. Dựa trên dữ liệu từ nghiên cứu RACER tại Hoa Kỳ, bài viết này sẽ cung cấp 10 thông tin quan trọng về nguy cơ đột quỵ khi chạy bộ, đặc biệt là trong các cuộc đua marathon, giúp bạn chạy an toàn và hiệu quả.
Người chạy marathon
Phần 1: Số Liệu Thống Kê Về Đột Quỵ Khi Chạy Bộ
-
Khoảng thời gian tính đột quỵ: Cơn đau tim trong cuộc đua marathon (42km) hoặc bán marathon (21km) được tính từ lúc bắt đầu cho đến 1 giờ sau khi kết thúc.
-
Tỷ lệ đột quỵ: Tỷ lệ đau tim khi chạy marathon ước tính khoảng 1/100.000 người tham gia, trong khi ở bán marathon là 1/400.000 người.
-
Đặc điểm người bị đột quỵ: Độ tuổi trung bình của người bị đau tim là 42 tuổi (±13), với nam giới chiếm đa số (86%).
-
Tỷ lệ tử vong: Trong số những người bị đau tim khi chạy, tỷ lệ tử vong lên đến 71%.
-
Nguyên nhân đột quỵ: Bệnh cơ tim phì đại (tăng kích thước cơ tim) là nguyên nhân phổ biến nhất gây tử vong sau cơn đau tim khi chạy. Đối với những người sống sót, bệnh mạch vành thường là nguyên nhân chính.
-
Các nguyên nhân khác: Mất cân bằng điện giải, sốc nhiệt tuy được nhiều người chạy quan tâm nhưng không phải là nguyên nhân phổ biến nhất, chỉ chiếm lần lượt 7% và 3% trong tổng số ca tử vong.
Phần 2: Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Khả Năng Sống Sót
Người chạy marathon uống nước
-
Yếu tố quyết định sự sống còn: Hô hấp nhân tạo (CPR) ngay lập tức và việc không bị bệnh cơ tim phì đại là hai yếu tố quan trọng nhất giúp tăng khả năng sống sót sau cơn đau tim. Các yếu tố khác bao gồm loạn nhịp tim có thể điều trị bằng sốc điện và kinh nghiệm chạy (người chạy lần đầu có nguy cơ cao hơn).
-
Ảnh hưởng của cự ly: Cự ly chạy càng dài, nguy cơ đau tim càng cao. Hầu hết các trường hợp tử vong đột ngột xảy ra ở khoảng 3/4 chặng cuối của cuộc đua.
-
Đột quỵ ở người trẻ tuổi: Ở người trẻ, nguyên nhân đột quỵ hàng đầu là tăng kích thước cơ tim, trong khi ở người cao tuổi là bệnh mạch vành. Khả năng hồi phục sau cơn đau tim do tăng kích thước cơ tim thấp hơn nhiều so với bệnh mạch vành.
-
Đột quỵ do bệnh mạch vành: Cơn đau tim do bệnh mạch vành thường có khả năng cứu sống cao hơn nếu không phát hiện tắc nghẽn mạch vành. Điều này cho thấy cơn đau có thể do cơ tim hoạt động quá mức chứ không phải do vỡ mảng xơ vữa động mạch.
Phần 3: Hướng Dẫn Chạy Marathon An Toàn
Chấn thương khi chạy bộ
Nghiên cứu RACER trên hơn 10 triệu người chạy bộ tại Hoa Kỳ cho thấy việc kiểm tra sức khỏe tim mạch và sàng lọc bệnh cơ tim phì đại trước khi chạy marathon là rất cần thiết. Dưới đây là một số lời khuyên để chạy marathon an toàn:
- Duy trì cân bằng nước và điện giải: Uống đủ nước và bổ sung điện giải là điều quan trọng để tránh mất nước và rối loạn điện giải.
- Chú ý đến 3/4 chặng cuối: Đây là giai đoạn nguy cơ đột quỵ cao nhất, cần đặc biệt chú ý đến cơ thể và dừng lại nếu cảm thấy không ổn.
- Biết cách sơ cứu: Học cách thực hiện CPR và sử dụng máy sốc điện tự động (AED) có thể cứu sống người khác trong trường hợp khẩn cấp.
- Lắng nghe cơ thể: Đừng cố gắng quá sức, hãy dừng lại ngay khi cảm thấy mệt mỏi hoặc khó chịu.
Kết Luận
Chạy marathon là một trải nghiệm tuyệt vời, nhưng đừng quên đặt sự an toàn lên hàng đầu. Chuẩn bị kỹ lưỡng, kiểm tra sức khỏe định kỳ và lắng nghe cơ thể là chìa khóa để bạn chinh phục đường đua an toàn và hiệu quả. Hãy bắt đầu áp dụng những lời khuyên này vào buổi chạy tiếp theo của bạn!
Tham khảo: careplusvn, Racer