Viêm gân gót chân, hay còn gọi là viêm gân Achilles, là tình trạng gây đau nhức ở gót chân do gân Achilles bị tổn thương. Gân Achilles nối các cơ bắp chân phía sau với xương gót, và khi hoạt động quá sức, nó có thể bị viêm. Tình trạng này thường gặp ở vận động viên, người chạy bộ, đặc biệt là khi tăng cường độ tập luyện đột ngột. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa viêm gân gót chân.
Nguyên Nhân Gây Viêm Gân Gót Chân
Viêm gân gót chân có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, bao gồm:
- Tập luyện quá sức: Chơi thể thao cường độ cao, chạy nhảy liên tục, đặc biệt là chạy đường dài hoặc chạy lên dốc, tạo áp lực lớn lên gân Achilles. Tập luyện không đúng cách, không khởi động kỹ hoặc thay đổi chương trình tập luyện đột ngột cũng làm tăng nguy cơ viêm gân.
- Mang giày không phù hợp: Giày chật, không hỗ trợ nâng đỡ gót chân hoặc giày cao gót đều có thể gây áp lực lên gân Achilles, dẫn đến viêm.
- Tuổi tác và giới tính: Tuổi càng cao, gân gót càng mất đi độ đàn hồi và dễ bị tổn thương. Nam giới trên 30 tuổi có nguy cơ mắc viêm gân Achilles cao hơn.
- Cấu trúc bàn chân: Người có bàn chân phẳng, thiếu vòm nâng đỡ cũng dễ bị viêm gân gót chân hơn do trọng lượng cơ thể dồn nhiều lên gót chân.
Hình ảnh minh họa vị trí gân Achilles
Triệu Chứng Của Viêm Gân Gót Chân
Đau nhẹ ở phía sau chân hoặc trên gót chân sau khi vận động là triệu chứng ban đầu thường gặp. Cơn đau có thể tăng lên khi leo cầu thang, chạy bộ hoặc chạy nước rút. Sưng tấy và phù nề ở gót chân cũng có thể xuất hiện.
Điều Trị Viêm Gân Gót Chân
Hầu hết các trường hợp viêm gân gót chân có thể điều trị không phẫu thuật. Tuy nhiên, quá trình hồi phục có thể mất vài tháng, thậm chí lên đến 6 tháng nếu triệu chứng đau kéo dài trước khi điều trị. Một số phương pháp điều trị bao gồm:
- Nghỉ ngơi: Hạn chế các hoạt động gây đau, chuyển sang tập luyện cường độ thấp.
- Chườm đá: Chườm đá lên vùng gót chân bị sưng đau trong khoảng 20 phút mỗi lần, vài lần mỗi ngày.
- Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID): Ibuprofen và Naproxen giúp giảm đau và sưng, nhưng cần tuân theo chỉ định của bác sĩ.
- Bài tập: Các bài tập tăng cường sức mạnh cơ cẳng chân, đặc biệt là bài tập eccentric calf raise, giúp giảm áp lực lên gân Achilles.
Hình ảnh minh họa bài tập nâng gót chân (calf raise)
- Mang giày dép và lót giày y khoa: Giày dép y khoa hỗ trợ và lót giày chỉnh hình giúp giảm căng thẳng và áp lực lên gót chân, hỗ trợ phục hồi và phòng ngừa chấn thương. Các thương hiệu như Aetrex và Spenco được đánh giá cao trong việc chăm sóc bàn chân.
- Điều trị nguyên nhân gốc rễ: Xác định và điều trị nguyên nhân gây viêm gân gót chân, ví dụ như căng cứng cơ bắp chân, là rất quan trọng.
Biến Chứng Của Viêm Gân Gót Chân
Nếu không được điều trị kịp thời, viêm gân gót chân có thể dẫn đến rách hoặc đứt gân Achilles, requiring phẫu thuật. Các biến chứng khác ít gặp hơn bao gồm biến dạng xương gót và nhiễm trùng.
Hình ảnh minh họa biến chứng của viêm gân gót chân
Phòng Ngừa Viêm Gân Gót Chân
Một số biện pháp phòng ngừa viêm gân gót chân bao gồm:
- Giãn cơ bắp chân: Thường xuyên giãn cơ bắp chân, đặc biệt là trước khi vận động.
- Tăng cường độ tập luyện từ từ: Tránh tăng cường độ tập luyện đột ngột.
- Đa dạng bài tập: Luân phiên các môn thể thao khác nhau để giảm áp lực lên gân gót chân.
- Mang giày phù hợp: Sử dụng giày dép hỗ trợ tốt và thay lót giày thường xuyên.
- Hạn chế mang giày cao gót.
Kết Luận
Viêm gân gót chân, tuy không đe dọa tính mạng, nhưng có thể ảnh hưởng đáng kể đến khả năng vận động. Việc nhận biết nguyên nhân, triệu chứng và áp dụng các phương pháp điều trị kịp thời là rất quan trọng để ngăn ngừa biến chứng và nhanh chóng hồi phục. Hãy thăm khám bác sĩ nếu bạn gặp các triệu chứng của viêm gân gót chân để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.